Gminna Biblioteka Publiczna

Podejmując pracę nad Ilustrowanym słownikiem mitologii greckiej i rzymskiej, przede wszystkim uwzględniłam jego przydatność dla Czytelników - młodzieży szkolnej. Skoncentrowałam się na mitologii greckiej, uznanej przez niektórych badaczy za najpiękniejszą mitologię świata, i rzymskiej, pozostałe, starsze systemy mitologiczne, traktując marginalnie. Wiadomo bowiem, że dla kształtowania się mentalności kultur europejskich punktem wyjścia były mitologia grecka i rzymska, przy czym mitologia rdzennie rzymska (częściowo utracona) stopniowo przejmowała przekazy i bóstwa greckiej mitologii, początkowo nadając im jedynie własne imiona. Istotną różnicą między tymi przekazami była ich ewolucja znaczeniowo-obyczajowa. Na gruncie rzymskim nastąpiła wyraźna zmiana. Podczas gdy bogowie olimpijscy zachowywali się niekiedy niepoprawnie, bogowie rzymscy, choć nie zawsze nazbyt przykładni, postępowali nieco rozważniej, spokojniej. Ich wizerunki zmienione zostały pod wpływem odmiennej od greckiej mentalności rzymskiej. Na przykład Jowisz, poważny, groźny Pan Świata, z wyjątkiem atrybutów władzy w niczym nie przypomina Zeusa, niezwykle aktywnego, pomysłowego, uwodzącego przy każdej okazji boginie, nimfy i kobiety śmiertelne. Junona, dostojna matrona, Matka bogów i ludzi, niewiele też przypomina mściwą i zazdrosną Herę, choć bez wątpienia była również zazdrosna. Aby zrozumieć przyczynę tej ewolucji mitologicznej, musimy dać odpowiedź na podstawowe pytanie: co sprawiło i czemu służyło istnienie bogów? Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, najbardziej znana książka Jana Parandowskiego, zyskała kilkanaście wydań i od dawna pozostaje w kanonie lektur polskiej inteligencji. "Hellenizm, który jest przede wszystkim zasadą światła, najpotężniej oddziaływał na tych, co przeszli doń ze świata nieco ciemnego, gdzie przeważają posępne pierwiastki" - zauważył niegdyś Parandowski. Warto pamiętać, że Mitologię, po raz pierwszy wydaną w roku 1924, czytywano zachłannie w kraju o posępnej historii najnowszej, który przez ostatnie półwiecze nie bywał na ogół krajem "ani moralnego, ani intelektualnego rozradowania". Wybór i propagowanie "zasady światła" było tutaj obroną śródziemnomorskiej tradycji humanistycznej przed zalewem barbarzyństwa i kulturą parweniuszy. Mitologia należy do dzieł, z których - jak pisał Autor o pracach swego mistrza, wybitnego znawcy świata antycznego, Tadeusza Zielińskiego, "nie tylko można się czegoś nauczyć, ale można się też przy nich czymś stać". Czas nie naruszył autorytetu, jaki się w tej książce objawił, a że Parandowskiego pociągała starożytność dionizyjska - żywiołowa i zmysłowa, nawet niecierpliwi czytelnicy Mitologii przekonują się raz po raz, że dawka nieśmiertelności nie musi być dawką nudy.